
Menenjit rahatsızlığı hakkında hazırladığımız yazımızda sizlere menenjit belirtilerinden, menenjit tanısından , menenjit tedavisinden ve menejitten korunma yollarından bahsedeceğiz. İyi okumalar dileriz.
Menenjit Nedir
Beyin zarlarının bir enflamasyonu olan menenjit hastalığı bakteriyel, viral veya fungal olabilir. Streptokok pnömoni, Neisseria menenjiti, hemofılus influenza, B grubu streptokoklar ve listeria monositojenler yaygın bakteriyal ajanlardır. Akut bakteriyel menenjit ölümcül bir durumdur ve heme müdahale edilmelidir. Mortalite yaklaşık % 10-30 dur. Menenjitin görülme sıklığı etkene ve mevsimlere göre değişir. Hemofılus influenza menenjiti 3 ay-3 yaş arası çocuklarda, sonbahar ve kış aylarında, menengokok ve pnömokok menenjiti ise 3 aydan sonra hayatın ilk yılında kış sonuna doğru, ilkbaharın ilk aylarında sık görülür. Akut bakteriyel menenjitlerin büyük çoğunluğu 5 yaşın altındaki çocuklarda görülmektedir. Viral menenjitler yenidoğan dönemi dahil tüm yaş gruplarında görülebilir. Tüberküloz menenjit ise, sosyoekonomik düzeyi düşük toplumlarda, BCG’siz çocuklarda ve genç erişkinlerde, her mevsimde sık görülebilir. Bakteriyal menenjitte kuluçka dönemi 1-4 gün arasında değişirken, viral menenjitlerde virüsün cinsi ile ilgili olarak değişir. Tüberküloz menenjit ise primer tüberküloz enfeksiyonundan 4-6 ay sonra ortaya çıkar. Akut bakteriyal menenjitte, damlacık yoluyla veya solunum yoluyla bulaşma olur ve beyin zarlarına kan yolu ile taşınarak hastalık ortaya çıkar. Viral menenjitte etken genellikle solunum yolu ile bulaşır. Tüberküloz menenjitinde etken tüberkülozda olduğu gibi solunum ve sindirim yoluyla bir organa yerleşir ve komplikasyon olarak tüberküloz menenjite sebep olur.
Menenjit Belirti ve Bulgular
Ateş, baş ağrısı, kusma, yeni doğanlarda fontonel kabarıklığı, ense sertliği (başın göğüse doğru eğilmemesi, direnç göstermesi), kernig bulgusu (diz kalçaya, ayak dize bükülü duruma getirildiğinde dizde bu harekete karşı direnç oluşması), brudzinski I bulgusu (baş göğüse doğru hızla getirildiği zaman dizlerde bükülme görülmesi), brudzinski II bulgusu (bir bacağı bükmeye çalışırken diğer bacakta bükülme olması), uyku hali (koma), solunum düzensizliği, konvülziyon, tiz ağlama, irritabilite, bebeklerde emme yeteneğinde azalma menenjit belirtileri arasındadır.
Menenjitte Tanı
Lomber ponksiyonla beyin omurilik sıvısı(BOS)’nın incelenmesi (beyin iltihabı şüphesi olan hastalarda herniasyon oluşabileceğinden dolayı bu hastalara lomber ponksiyon yapılmamalıdır), kan ve boğaz kültürü, meningokoklann sebep olduğu menenjitte peteşi ve purpurik deri lezyonlarının kazınması ile yapılan yaymada meningokoklann görülmesi, tüberküloz menenjitte tüberkülin testinin pozitifliği, sedimantasyon hızında yükselme, akciğer grafısinde tüberküloz bulgusu ile menenjit durumu anlaşılır ve tanı konur.
Menenjit Tedavi ve Bakım
Menenjit tedavisinden tanı ile beraber hemen antibiyotik, antikonvulzan ve antipiretikler verilmesi ve temel yaşam desteğinin sürdürülmesi gibi genel destekleyici bakımı içerir.Hastalarının duyusal sinirleri hassas olmasından kaynaklı sakin ve temiz bir odaya alınmaları ve dinlenmeleri gerekmektedir. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek amacıyla hasta izole edilir ve hasta ile yakın temasta olanlara koruyucu tedavi uygulanır. Hastanın yaşam bulguları ve bilinç durumu kontrol edilir, bilinç kapalı ise travmalardan korumak için karyola kenarlıkları kaldırılır, kenarlar battaniye ve yastıklarla desteklenir, hasta yalnız bırakılmaz. Vücut ısısı yüksekse erişkinlerde soğuk uygulama, çocuklarda ılık uygulama yapılır. Hava yolu açıklığını sağlamak için gerekirse aspire edilir ve ağız bakımı verilir. Menenjitli hastada idrar retansiyonu ve konstipasyon oluşabilir. Bu sebeple hastanın sıvı kontrolü yapılır ve konstipasyon için uygun olan laksatif kullanılır. Kusması olduğu dönemde IV, bilinç kapalı ve genel durum bozuksa gavaj ile beslenir. İlaçların yan etkileri ve komplikasyonlar açısından gözlenir. Aileye ve hastaya bilgi verilmelidir. Vücut ısısının yükselmesi, iritabilite, kafa içi basınç artışı gibi komplikasyon belirtileri gözlenir. Bebekler ve küçük çocuklarda baş çevresi ölçümü yapılır.
Menenjit Korunma
Meningekok ve H. Enfluenza tip B enfeksiyonlannda ilaçla korunmada rifampisin kullanılır. Hasta ile yakın teması olan aile üyelerine ve okul çağı çocuklarında sınıf arkadaşlanna 2-4 gün süre ile verilir.
İnfluenza tip B etkenine karşı ölü aşı (Hib) geliştirilmiş ve bir çok ülkede rutin aşı programına alınmıştır. Ülkemiz rutin aşı programında Hib aşısı yoktur. Fakat aileler yurt dışında aşıyı tedarik edebilirler. şı doğumdan sonra ilk 6 ay içinde birer ay ara ile 3 doz yapılır. İlk 6 ayda aşı yapılmayan çocuklara İkinci 6 ayda birer ay ara ile 2 doz, 1 yaşına kadar aşılanmayan çocuklara 12. aydan sonra tek doz aşı yapılır. Aşı 5 yaşın altındaki çocuklara uygulanır. Aşı %90′ın üzerinde bağışıklık sağlar.
Meningekoklara karşı geliştirilen A ve C tipi aşılar 2 yaşın üstündeki çocuklara uygulanır. Bu aşılar tip A ve C vakalan ile yakın teması olabilecek aile bireyleri ve sağlık ekibi üyelerine de yapılabilir.Tüberkülozdan korunma BCG aşısı ile sağlanır. Aşı canlı olup doğumdan sonra 2. Aya kadar intradermal (İD) yol ile 0.1 mi yapılır. İlkokul 1. ve 5. Sınıflarda tekrar edilir. Her yaştaki çocuğa ve genç erişkinlere 2-5 yıl ara ile PPD testi yapılarak negatif sonuç alanlara uygulanır.
Sağlık konularından en yararlı bilgilerin doktorlardan alınması gerektiğini unutmayınız. Sağlıklı günler dileriz.
Sağlık konularından en yararlı bilgilerin doktorlardan alınması gerektiğini unutmayınız. Sağlıklı günler dileriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme