KOAH Nedir? KOAH Nedenleri ve KOAH Eğitimi

 

Blog okurlarımız için bu yazımızda koah nedir, koah ve akciğer hastalığının  belirtileri nelerdir, koah tedavisi , koah hastalığının gözlemleri ve koah da hemşire ve hasta eğitimini aktaracağız. İyi okumalar dileriz. 

Koah Nedir

Kronik obstriktif akciğer hastalığı, eks­piryum akım hızının azalması ile karakterizedir. Kronik bronşit, amfizem, akciğer astması, bronşektaziyi içerir. Bu has­talıklar patolojik olarak farklı, ancak aynı semptomlarla meydana gelmektedirler. Bundan kaynaklı iyi bir tespit yapılması gerekmektedir. 

Koah  ve Akciğer Hastalığı Belirtileri

Kronik Bronşit :  Bronşlarda aşırı mukus salgısının sebep olduğu kronik öksürük ile karakterize klinik bir durumdur. Kronik bronşit; üç yılı aşkın bir sürede her yıl üç ay­dan daha çok süren öksürük eşliğinde balgam çıkarma olarak da bilinir. Üç şekilde meydana gelir. Basit kronik bronşit, minimum belirtiler var­dır. kronik bronşit sigara ve hava kirliliğinden kaynaklanmaktadır. Tekrarlayan ve sürekli enfeksiyonla bera­ber olan bronşit ve  hava yolu tıkanıklığı ile beraber olan kronik bronşit  vardır. 

Amfizem:  Akciğerin terminal bronşiyollerinin distalindeki hava yolları ve alveollerin gerilme ve çeper hasarının  geniş­lemesidir. Genişleme üç primer mekanizmaya bağlıdır. Artmış transpulmoner basınca,  akciğerin esnek­liğinde azalmaya, havanın girişi çıkışa oranla daha az engellendiğinde sübap mekanizmasına.

Amfizem belirtileri arasında; 

• Dispne (efor dispnesi)
• Öksürük
• Ortopne pozisyonu
• Hiperventilasyon
• Siyanoz
• Şişkin göğüs ile so­lunum
• İştahsızlık
• Sert ve ağrılı karın kasları 
• Özellikle yatarken dolgunboyun vehleri

Amfizem genellikle kronik bronşit ile beraber görülür. Kro­nik bronşit amfizem ve hava yolları arasındaki tıkanmanın gelişmesinde etkisi olan faktörler  sigara ve hava kirliliği bulunmaktadır. 

Akciğer Astması:  Bireyin duyarlı bulunduğu bir madde ve cisme (antijene) karşı gösterdiği alerjik tepkilerden meydana gelen ak­ciğer hastalığıdır. Etiyo-patolojisinde; immun mekanizmalar rol oynar.

Akciğer astması belirtileri arasında ; 

• Zaman zaman tekrarla­yan bronşlarda, bronşiollerde spazm, öksürük,
• Bronş müküs salgısında artma
• Bronş mukozasında ödem
• Bronş mukozasında öde­me bağlı olarak gelişen expiratuvar tipte birdispne
• Hırıltılı solunum

Akciğer astması  neden olan faktörler arasında ise ; Dışsal astma  dediğimiz durumdan kaynaklanan ve  toz, ilaçlar, insektisitler, polenler, hayvan tüyü gibi organizma dışındaki maddeler neden olması ile meydana gelen atopik astma da denilen durum vardır. İçsel Astma (non atopik astma) ise bakteriler, mantarlar, virüsler, parazitler ve antijenler gibi hastalık yaratan organizmalardan meydana gelmektedir. 

Astım bronşiole krizi: İlerlemiş bronşial astımda, krizin aralık­sız uzun süre devam etmesi durumudur. İki kriz arasında hasta rahattır. Krizi başlatan nedenler; Spesifik antijen ile temas, ani heyecan, stres ve aşırı fiziki aktivite vardır.  

Astım bronşiole krizi belirtileri arasında ; 

• Göğüste sıkıntı hissi
• Kuru öksürük
• Ekspiratuvar dispne
• Ağır krizde ortopne pozis­yonu
• Whezing (ekspirasyonda) tarzında solunum
• Inspirasyon sert ve kısa, ekspirasyon uzundur.
• Şişkin göğüs, siyanoz vardır.

Astım bronşiole nöbe­tinden korunmak için alerjilerden kaçınmak ve yukarıda neden olan sebeplerden uzak durmak gerekmektedir. 

Bronşektazi : Orta ve küçük çap­taki bronş dallarının genişlemesine bronşektazi denir.Akciğer enfeksiyonları ve bronş tıkanması, doğumda meydana gelmesi, çocuklukta geçirilen grip, kızamık, boğmaca, yabancı madde aspi-rasyonu hastalığın nedenleri arasındadır. 

Kronik  Akciğer Hastalığında Gözlem Yapma

Solunum izlenmeli ve bulgular kayıt edilmelidir. Hastanın ekspirasyon sıra­sında solunumuna özellikle abdominal veya omuz, boyun kaslarının kullanılıp kullanılmadığına bakılmalıdır. Hastanın cilt rengine bakılmalıdır ve değişimler gözlemlenmelidir.  Oldukça pembe cilt rengi oksijen retansiyonu olduğunu gösterir. Siyanoz oksijenlenmede yetmezlik olduğunu gös­terir. PaO2 75 mmHg’nin altında, PaCC>2 50 mmHg’nın üzerinde ise bu laboratuvar bulguları solunum yetmezliği olduğunu gösterir. Juguler ven distansiyonu sıklıkla solunum distresi ile birlikte sağ kalp yetmezliğinin işaretidir. Serebral anoksi huzursuzluk ve konfüzyonla fark­edilebilir. Parmakların çomaklaşması uzun süreli akciğer hastalıklarının bazılarında yaygın bir belirtidir. Hastalarda öksürük  vardır ve üst solunum yolları dinlemelidir. 

Koah Tedavisi

• İnhalasyon tedavisi, (aerosol şeklinde bronkodi­latatör ilaçların birlikte kullanımıyla) yapılır.
• Mukozadaki sekresyonu yumuşatmak için nebülizatör, vaporiziter ya da ağızdan su verilebilir.
• Göğüse fizik tedavi uygulanır ve postural drenaj yapılması önerilebilir.
• İlaç tedavisinde ster­oidler (prednizolone) bronkodilatatörler (amni-nophylin) ve antibiyotikler kullanılmaktadır.
• Endotrekeal intübasyon ile bronşlarda birikmiş olan sekresyon atıla­bilir.
• Hasta oksijen eksikliği yaşayacağı için oksijen verilmelidir. 

Koah Hemşirelik Uy­gulaması

Yetersiz ve etkisiz solunum nedeni ile hastalara oksijen verilir. Hemşire hastanın oksijeni yararlı bir şekilde almasının sağlamak zorundadır. Uygulanan oksijen nemlendirilmelidir. Hastalar, odada hareket halinde iken oksijen mas­kelerini takmalı, maskesiz hareket etmemelidir.Hastalar, sedatif ilaçlardan, trankilizan, hipnotik ve narkotik ilaçlardan kaçınmalıdır. Çünkü bu ilaçlar solunum yollarını desprese eder, refleksi azaltır ve ölüme neden olabilirler. Bundan kaynaklı hastaya ilaçlarının hemşire içirmelidir. Hastalara elle ku­llanılan nebülizatörün kullanımı öğretilmelidir. Hastalar enfeksiyondan kaçınmalıdırlar. Antibiyotik tedavisi gerekirse, genel olarak, balgam kültürü sonuç­lanıncaya kadar ilaca başlanmamalıdır. Balgam hasta sabah kalktıktan sonra solunum tedavisi sırasında alınmalıdır. Balgamın miktarı, yoğunluğu, rengi ve balgamın kokusu kayıt edilmelidir.Biriktirilen balgam 24 saa­tten fazla bırakılmamalıdır.Hastaların sağlıklı nefes almaları sağlanmalıdır.  Amfizemli hastalara karın solunumu öğretilmelidir. Süt ve süt ürünlerin­den mukoza sekresyonunu koyulaştırdığı için kaçınılmalıdır. Astım hastaları üst solunum yolu enfeksiyonlarından korun­malıdır.

Kronik Obstriktif Akciğer Hastalığında Hasta Eğitimi

1. Hastaya ve ailesine solunum uygulamaları anlatılmalıdır. Oksijen kullanımı hakkında bilgi verilmelidir. 
2. Hastaya üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaçınması gerektiğinin bilgisini vermelisiniz. 
3. Bronkodilatatör ve kortikosteroid ilaçlar hakkında bilgi verin.
4. Hastaya kendi ken­dini değerlendirmesini öğretin. Solunum problemi olduğunda hasta ve ailesinin yapması gerekenleri açıklayın.
5. Hastaya balgam ren­ginde değişiklikler, aktiviteye toleransın azalması, oksijen gereksiniminin artması, iştah azalması, ateş gibi sağlık prob­lemi olduğunda hekime haber vermesi gerektiğini açıklayın.
6. Hastanın sıvı alması çok önemlidir. Bundan kaynaklı hastaya sıvı alımı hakkında bilgiler verilmelidir. 
7. Solunum yollarını rahatsız eden koku, tüy, temizlik malzemeleri, tozdan uzak kalmasının ve sigara içmemesinin öne­mini anlatın.
8. Hastanın beslenmesindeki değişikleri hastaya kabullendirmek ve ona daha sağlıklı beslenmesi gerektiğini anlatmak gerekmektedir. 
9. Hastaya ve ailesine evde kullanılan solunum aletlerinin ve oksijen tüp­lerinin bakımı temizlenmesi ve saklanması konusunda bilgi verin. Oksijen toksisite belirtilerini açıklayın.
10. Hastaya ve ailesine hava kirliliği değerleri, ikincil enfeksi­yonlara yakalanmasının tehlikeleri konusunda bilgi verin.
11. Hastaya bronkospazma neden olabilecek pudra ve aerosol ürünlerini kullanmamasını öğütleyin.

İster KOAH ister başka hastalığınız olsun bizlerin sizlere sadece meraklarınızı gidermek ve genel geçer bilgiler vermek adına bu yazıyı yazdığımızı unutmayın ve mutlaka doktorunuza danışın.